Մորս սրտի հետ աշխարհն եմ չափել՝
Էլի մեծ էր նա, մեծ էր ու անգին,
Արև աչքերի լույսն է նա թափել՝
Լուսնյակ դառնալով՝ որդոց օրոցքին…
Եվ հիմա քիչ է, թե աչքերս տամ,
Թե սիրտս հանեմ ու տամ մայրիկիս,
Ախ, մայր երգելուց ինչպե՞ս կշտանամ,
Մայրս պատկերն է մայր հայրենիքիս։

ԱՇՆԱՆ ԵՐԳ

Քամու համբույրից դողաց մի տերև,
Շշուկով դիպավ իր հարևանին,
Խշխշաց հանկարծ իմ գլխի վերև
Ու տարուբերվեց հինավուրց կաղնին:

Կռացավ կաղնին նորից բարձրացավ,
Ճյուղերով դիպավ ուրիշ մի ծառի,-
Եվ շշուկն այսպես ծառից-ծառ անցավ,
Հասավ հեռավոր խորքերն անտառի:

Ալեկոծվում էր անտառը հուզված
Ու ոսկեզօծված գլուխն օրորում,
Իր մեծ գրկի մեջ քամու համբուրած
Փոքրիկ տերևն էր կարծես որոնում:

Խշշում էր անտառն ու տարուբերվում,
Երկինք էր հասնում խշշոցը նրա…
Իսկ քամին ուրախ սուլում էր հեռվում

Ու ծիծաղում էր անտառի վրա:

Առաջադրանքներ

1․Կարդա՛ բանաստեղծությունը և բառարանի օգնությամբ բացատրի’ր անծանոթ բառերը:

Հինավուրց-շատ տարիքով,  հին։

2․Բանաստեղծությունից առանձնացրո՛ւ փոխաբերությունները և բացատրի՛ր:

Ալեկոծվում էր անտառը հուզված
Ու ոսկեզօծված գլուխն օրորում-անտառի բոլոր ծառերի  տերևները դեղնել էին  և քամուց շարժվում էին։

Իսկ քամին ուրախ սուլում էր հեռվում

Ու ծիծաղում էր անտառի վրա-քամու ձայնը այնքան ուժեղ էր, որ հեռվից լսվում էր։

3․Արձակ պատմի՛ր բանաստեղծությունը:

Բանաստեղծությունը տերևի և քամու մասին է։ Քամու համբույրից տերևը դողում է  և դիպչում կողքի հարևանին։Եվ ամբողջ ծառն է սկսում դողալ։ Շշուկն ծառից-ծառ անցավ և հասավ խորքերն անտառի։ Անտառը ալեկոծված էր և հուզված, և ոսկեզօծված գլուխն էր օրորում։ Անտառը կարծես որոնում էր քամու համբուրած փոքրիկ տերևին ։ Անտառը խշշում էր։ Խշշոցը երկինք  էր հասնում։ Քամին  ուրախ էր ու ծիծաղում էր անտառի վրա։

4․Բացատրի՛ր ընդգծված տողերը։

Ուրախ քամին բարձր ձայնով հրաման տվեց և սկսեց ծիծաղել։

5.Նկարագրի՛ր աշնանային անտառը:

Աշնանային անտառը գեղեցիկ է իր գույներով։Ծառերը  զարդարվել են կարմիր, դեղին, կանաչ և նարնջագույն  գույներով։Գետնին կարծես տերևազարդ գորգ է փռված։ Անտառը դատարկվել է թռչուններից։ Եվ լսվում է միայն աշնանային քամու սուլոցը։

6․Հորինի՛ր պատում << Քամին ու տերևը>> վերնագրով և հրապարակի՛ր։

Մի  դեղին տերև  հանդիպում է    քամուն։ Եվ  դեղին տերևը քամուն ասում է  ․

—  Դո՛ւ, ին՜չ ուժեղ ես․

—  Իհարկ՜ե, ես շատ ուժեղ եմ։

—   Ինչո՞ւ ես դու այդքան ուժեղ։

— Ես պետք է ուժեղ լինեմ, որպեսզի կարողանամ  հաղթել բոլորին ։Ես բնության օգնականն եմ։Եվ օգնում եմ  ծառերին, որ ազատվեն հին տերևներից։ Հիմա քո հերթն է, դու էլ պետք է գաս ինձ հետ։ Դա բնության օրենքն է։

Տերև  հասկացավ քամուն, ուրախացավ և քամու հետ պարելով  հեռացավ իր ծառից։

Մեր ճամփեն խավար, մեր ճամփեն գիշեր,
Ու մենք անհատնում
Էն անլույս մըթնում
Երկա՛ր դարերով գընում ենք դեպ վեր
Հայոց լեռներում,
Դըժար լեռներում:

Տանում ենք հընուց մեր գանձերն անգին,
Մեր գանձերը ծով,
Ինչ որ դարերով
Երկնել է, ծընել մեր խորունկ հոգին
Հայոց լեռներում,
Բարձըր լեռներում:

Բայց քանի անգամ շեկ անապատի
Օրդուները սև
Իրարու ետև
Եկա՛ն զարկեցին մեր քարվանն ազնիվ
Հայոց լեռներում,
Արնոտ լեռներում:

Ու մեր քարվանը շըփոթ, սոսկահար,
Թալանված, ջարդված
Ու հատված– հատված
Տանում է իրեն վերքերն անհամար
Հայոց լեռներում,
Սուգի լեռներում:

Ու մեր աչքերը նայում են կարոտ՝
Հեռու աստղերին,
Երկընքի ծերին,
Թե ե՞րբ կըբացվի պայծառ  առավոտ՝
Հայոց լեռներում,
Կանաչ լեռներում:

Հ. Թումանյան